بحث در خصوص کشورهای پیشگام و مبدع در فضای ارزهای دیجیتال را، میتوان از سه جنبه مختلف پیش برد. اول کشورهایی که بیشترین نرخ خرید و فروش، معاملات و استفاده روزمره ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص میدهند. دوم، کشورهایی که بیشترین مقدار بیتکوین توسط مردم آن کشور، نگهداری میشود. و در آخر، کشورهایی که توانستهاند با نگاهی جامعتر، کاربردی بیش از صرف معاملات برای ارزهای دیجیتال ایجاد کنند.
رتبه بندی کشورها از نظر بیشتری میزان معامله روزانه با ارز دیجیتال
1- اوکراین
2- روسیه
3- ونزوئلا
4- چین
5- کنیا
6- آمریکا
7- آفریقای جنوبی
8- نیجریه
9- کلمبیا
10- ویتنام
نقش تنظیم گری دولتها
از سال 2009 و با معرفی رسمی بیتکوین، تکاپو و رقابت وسیعی برای ایجاد رمزارزهای بیشتر شکل گرفت. اما این رقابت به فضای بین مجموعهها و شرکتهای توسعهدهنده محدود نشده و به نوعی وارد فضای بین المللی شد. با گستردگی بیشتر ارزهای دیجیتال و گرایش بیشتر مردم به سمت این گونه جدید از پول، دولتها باید راهی پیدا میکردند که بتوانند نقش تنظیمگری (Regulatory) خود را، در خصوص ارزهای دیجیتال نیز بکار بگیرند. در ادامه از طریق مالیات ستانی و یا در صورت لزوم، ایجاد محدودیت، بازار رمزارزها را نیز تنظیم و کنترل کنند.
اما حقیقت این است که علم و تکنولوژی، مسیر خود را در پیش میگیرد. این یعنی در بلندمدت، دولتها نمیتوانند با ایجاد محدودیت مانع گسترش آن شوند. خاصه آنکه پشتوانه اصلی این وسعتطلبی، تقاضای مردم باشد. در لیستی که در ادامه به آن اشاره میکنیم، نام کشورهایی که دولت در آنها محدودیتهای جدی علیه مبادله و یا استخراج ارزهای دیجیتال وضع کرده نیز به چشم میخورد. این سندی برای ادعایی است که پیشتر مطرح کردیم.
ارزهای دیجیتال، فرصتی برای کشورهای کمتر توسعه یافته
در بین این کشورها، هم کشورهای توسعه یافته وجود دارند و هم تعدادی کشور با سطوح توسعه بسیار پایین دیده میشوند. در کشورهای توسعه یافته، به دلیل وجود بلوغ و توسعه مالی، بازار ارزهای دیجیتال با سرعت خوبی بین مردم و فعالان جا افتاد. با گذر زمان به تعداد کسانی که در این بازار فعالیت میکنند، افزوده شد. اما حکایت کشورهای کمتر توسعه یافته متفاوت است. در این کشورها به دلیل تورمهای بالا (در برخی کشورها ابر تورم)، مردم برای حفظ ارزش دارایی خود – که ویژگی ذاتی پول است – به استفاده وسیع از ارزهای دیجیتال روی آوردند.
اینکه در این لیست تعداد کشورهای آفریقایی، آسیای شرقی و آمریکای جنوبی، بهنظر نسبت به کشورهای اروپایی و آمریکای غربی بیشتر است، میتواند به علت همین نکته باشد که عدم وجود قطعیت در سیاستهای پولی و مالی و همچنین بیثباتی اقتصادی، مردم این کشورها را به صورتی فزاینده به سمت استفاده از ارزهای دیجیتال برای مبادلات، حفظ ارزش و سرمایهگذاری سوق میدهد. بعبارت دیگر، آنچه در کشورهای توسعه یافته منجر به ایجاد تقاضا برای رمزارزها میشود، سواد مالی نسبتا خوب مردم و در کشورهای در حال توسعه، پناه بردن به ارزی مطمئنتر است. در ادامه به توضیح نکاتی تکمیلی در خصوص چند کشور خاص میپردازیم.
نگاهی به نرخ پذیرش در بین مردم کشورها
روسیه
در روسیه برای مبادله و استخراج ارزهای دیجیتال منع جدی قانونی و مجازات وجود دارد. علاوه بر این، آینده حقوقی و قانونی استفاده از ارزهای دیجیتال نیز کاملا در هالهای از ابهام است. اما علیرغم وجود این مشکلات، مردم از ارزهای دیجیتال استفاده میکنند. دلیلش هم مشخص است : خرید از خارج از مرزهای روسیه و حفظ ارزش.
چین
سیستم بانکی چین، استفاده از ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کرده است. اما این ممنوعیت نتوانست چین را از تبدیل شدن به یکی از قدرتهای تکنولوژی کریپتوکارنسی باز دارد.
نیجریه
حدودا یک سوم از مردم با ارزهای دیجیتال آشنایی دارند و آن را به عنوان واسطه مبادله قبول دارند.
در جدول زیر، نوع محاسبه نرخ پذیرش در کشورها را ملاحظه میکنید.
علاوه بر این زاویه دید، میتوان آماری از کشورهایی که نرخ استفاده از ارزهای دیجیتال در آنها به شدت رو به افزایش است نیز ارائه کرد. افزایش استفاده و پذیرش ارزهای دیجیتال بین جوانان (18 تا 24 سال)، در فصل اول سال 2020، میتواند آمار قابل تاملی باشد.
کشورهایی که بیشترین تعداد بیت کوین را نگهداری می کنند
آمریکا
میلیونها فعال در بازار ارزهای دیجیتال مثل موسسهها، صندوقها، توسعهدهندگان، معاملهگران، استخراجکنندگان و… در آمریکا زندگی میکنند. هرچند عمده این افراد معمولا استراتژی نگهداری را در رفتار معاملاتی خود ندارند. اما به لطف جمعیت زیاد، آمریکا تقریبا 8% از نگهداران بیتکوین را در خود جای داده است.
رومانی
رومانی بعنوان کشوری که تعداد بسیاری شرکت و موسسه حوزه IT، برنامهنویس و مجموعههای تکنولوژیک بین المللی در آن فعالیت دارند، شناخته میشود. با توجه به ارتباط بسیار بالای این کشور با صنایع تکنولوژیک، طبعا میتوان انتظار داشت نرخ استفاده از ارزهای دیجیتال در این کشور کم نباشد. در رومانی برای بسیاری از پرداختها از ارزهای دیجیتال استفاده شده و نرخ نگهداری این ارزها در این کشور بسیار بالاست. حدودا 12% جمعیت رومانی، حداقل یک نوع ارز دیجیتال نگهداری میکنند که بیتکوین شایعترین آنهاست.
چین
پیشگامی و پرچمداری چین در عرصه بلاکچین و ارزهای دیجیتال بر هیچکس پوشیده نیست. بسیاری از مردم چین با استخراج و نگهداری بیتکوین، سبب شدهاند که این کشور به یکی از کشورهای با میزان نگهداری بالای بیتکوین تبدیل شود.
اسپانیا
اسپانیا پنجمین کشور دنیا از نظر تعداد دستگاههای ATM بیتکوین است. در سراسر اسپانیا 81 دستگاه خودپرداز بیتکوین وجود دارد. 10% جمعیت اسپانیا حداقل یک ارز دیجیتال نگهداری میکنند تا اسپانیا را از حیث نگهداری بیتکوین نیز، در شمار کشورهای برتر قرار دهند.
ژاپن
یکی از نخستین کشورهایی که بیتکوین را بعنوان یک ارز به رسمیت شناخت و برای آن قوانین تنظیمگرانه وضع کرد، ژاپن بود. همچنین این کشور در شمار کشورهای پرتراکنش ارزهای دیجیتال قرار دارد. تعداد بسیاری از مردم ژاپن، در سبد دارایی خود، بیتکوین نگهداری میکنند.
سوئیس
سوئیس را همواره بهعنوان کشوری با بیشترین تعداد بانکها و موسسات مالی شناختهایم. این کشور اروپایی با وضع قوانین مشخص، پذیرش ارزهای دیجیتال و استفاده از آنها را تسهیل بخشیده است. بانکها و موسسات مالی سوئیس، درها را به روی ارزهای دیجیتال گشوده و آنها را بعنوان ارزهایی قابل اطمینان پذیرفتهاند.
کره جنوبی
10% از تراکنشهای بیتکوین در کره جنوبی انجام میشود و به لطف عدم وجود قوانین محدود کننده، این رقم رو به افزایش است. بیتکوین بیشترین ارزی است که در این کشور نگهداری میشود.
کشورهای پیشگام در استفاده نوآورانه از کارکرد بلاکچین
چین: چین از کشورهایی است که در حوزه ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاکچین، پیشرو و طلایه دار بسیاری او نوآوریها بوده و محل اقامت بسیاری از صرافیها و مجموعههای مرتبط با دنیای رمزارزها است. اما به تازگی خبری مبنی بر تلاش چین برای ایجاد و عرضه یک ارزدیجیتال دولتی و رسمی به گوش میرسد. این رمز ارز در واقع به نوعی نسخه دیجیتال یوآن خواهد بود که یکی از قدرتمندترین ارزهای جهان است. اگر این مهم به وقوع بپیوندد، بسیاری از کشورها از این ارز بعنوان واسطه مبادلات خود با چین استفاده میکنند و میتوان انتظار داشت این ارز دیجیتال بسیار قدرتمند و همهگیر شود.
ونزوئلا: ونزوئلا سالهاست همچون ایران با تحریمهای آمریکا دست و پنجه نرم میکند و در فروش نفت و واردات کالای اساسی خود با مشکلات عدیدهای مواجه است. این فشار اقتصادی منجر به ایجاد ابرتورم در اقتصاد داخلی این کشور شده و عملا ارز رایج این کشور را بی اعتبار ساخته است. ونزوئلا در فوریه 2018، رمز ارزی به نام Petro را معرفی کرد. این ارز دیجیتال که توسط نفت پشتیبانی میشود، گام مهمی در آینده ارزهای دیجیتال ایجاد کرد. از طریق استفاده از Petro ونزوئلا قادر به بی اثر نمودن تحریمهای آمریکا و همچنین بهبود نسبی اوضاع تورم شد.